WSTĘP

Przedstawiciele rodziny kameleonów są jednymi z najbardziej zdumiewających stworzeń na ziemi,zaś pod wieloma względami po prostu nie mają sobie równych w całym świecie zwierząt. Wyspecjalizowany sposób zdobywania pokarmu,a także umiejętność dostosowania kolorów do otoczenia i swego nastroju dopracowały do poziomu sztuki nic więc dziwnego,że od zawsze były również obiektem zainteresowania wielu terrarystów chcących mieć je w swoich domowych kolekcjach. Natura poskąpiła im co prawda szybkości w poruszaniu co jednak skrzętnie nadrabiają błyskawicznie wysuwającym się językiem do którego przyklejają się ich ofiary. Dwoje oczu na niezależnie poruszających się „wieżyczkach” dokładnie namierza cel,a poruszający się jak błyskawica lepki język sprawnie chwyta nieświadomego zagrożenia owada. Nie ma drugiej tak zdobywającej pożywienie jaszczurki co czyni kameleony jeszcze bardziej oryginalnymi i podziwianymi zwierzętami. Niestety ze względu na swój wojowniczy charakter,a także wyjątkową podatność na stres nie powinniśmy na siłę podejmować prób brania ich do rąk. Oczywiście oswajanie jest możliwe jednak moim zdaniem wyjątkowo w przypadku tych jaszczurek lepiej poprzestać na ich obserwacji,tym bardziej,że jako dość krótko żyjące stworzenia (w niewoli ok.6-9 lat) kameleony poddane dodatkowemu stresowi moga żyć jeszcze krócej.Wielu z tych pięknych gatunków nie da się po prostu przetrzymywać w warunkach domowych. Dotyczy to głównie kameleonów żyjących na kontynencie afrykańskim gdzie nocne spadki temperatur konieczne dla zdrowego funkcjonowania tamtejszych gadów są trudne do odtworzenia w naszych domach w których najniższe temperatury rzadko spadają poniżej 18-20 stopni,podczas gdy odtworzenie nocnych spadków wymaga osiągnięcia ok. 9 stopni.

PORTRET KAMELEONA

W naszym artykule skupimy się na najpopularniejszym z występujących w terrariach gatunku czyli Kameleonie jemeńskim. Jak większość jego pobratymców należy on do jaszczurek nadrzewnych najlepiej czujących się pośród gałęzi drzew i krzewów. W pewnym poruszaniu się w takim środowisku pomagają mu specyficznie wykształcone palce które zrośnięte ze sobą tworzą rodzaj „kleszczy” bardzo pewnie utrzymujących kameleona na gałęzi. Dodatkowym zabezpieczeniem jest chwytny ogon, którym zwierzęta te asekurują się przemieszczając pomiędzy kolejnymi punktami swego nadrzewnego szlaku. Niestety ze względu na dość terytorialny charakter nie będziemy mogli pozwolić sobie na hodowlę dwóch przedstawicieli tego gatunku w jednym zbiorniku. Zwłaszcza samce kameleonów nie tolerują konkurencji co w naturze prowadzi do regularnych pojedynków w których orężem są najbardziej kontrastowe kolory,a także syczenie i nadymanie. Zwycięzcą jest zazwyczaj ten kto pozostanie na gałęzi,zaś przegrany z niej spada bądź ustępuje drogi rywalowi i ucieka . Kameleon jemeński został wyposażony przez naturę w okazały chełm. Wiele z innych gatunków posiada z kolei na głowie różnego rodzaju wyrostki do złudzenia przypominające rogi, które również stają się orężem we wspomnianych pojedynkach. Pomimo wszystko większość konfrontacji kończy się zazwyczaj na demonstracji siły podczas której jeden z samców ustępuje uznając wyższość drugiego i dzieki temu żaden z nich nie ponosi większego uszczerbku na zdrowiu.Tak sytuacja ma się jednak w środowisku naturalnym. W terrarium zaś zdominowany osobnik nie mający miejsca do ucieczki i schowania się, przez cały czas będzie narażony na ataki silniejszego rywala,co w skrajnych przypadkach grozi śmiercią z powodu stresu połączonego z utratą apetytu.

TERRARIUM

Nadrzewny tryb życia od razu nasuwa nam wniosek co do budowy terrarium w którym nasz podopieczny będzie czuł się najlepiej. Wymiary zbiornika 60x60x100 wydają się być wymiarami minimum dla jednego osobnika tego gatunku. Oczywiście większe terraria są mile widziane,bo pomimo swej wrodzonej powolności, kameleony chętnie i wytrwale wędrują. Wnętrze zbiornika wyposażamy w różnego rodzaju liany i gałęzie tworzące naturalny system „ścieżek” po których kameleon będzie się poruszał. Warto pamiętać, by poza samymi gałęziami w terrarium znalazły się także rośliny (głównie sztuczne) pomiędzy którymi znajdzie się bezpieczne miejsce z którego jaszczurka będzie miała możliwość obserwacji otoczenia,sama nie będąc jednocześnie widzianą.Techniczną stronę w terrarium stanowić będą dwie żarówki z których jedna zapewni odpowiednią temperaturę (pod żarówką nawet ok.35-40 st.C), druga zaś zadba o dostęp niezbędnych do zdrowego wzrostu promieni UVB o emisji 5 %. Pamiętajmy by źródło UVB było zamontowane tak by promienie nie przechodziły przez szybę która skutecznie je wyłapuje i nie pozwala na właściwe spełnianie ich zadań.

WODA W ŻYCIU KAMELEONA

Kameleon jest specyficznym gadem,który ze względu na sposób postrzegania otoczenia właściwie nie zauważa nieruchomej wody podanej w miseczce, ważnym jest więc by podać mu ją do picia w inny sposób.Dobrym wyjściem jest zraszanie terrarium po którym woda kroplami spływa z elementów wyposażenia dając kameleonowi okazję do ugaszenia pragnienia. Dodatkowym plusem tej metody jest podwyższanie wilgotności wewnątrz zbiornika co z kolei pozytywnie wpływa na szybkość i bezproblemowość linienia gada, który rosnąc zrzuca stary wyschnięty naskórek. Pamiętajmy jednak by spryskując wnętrze omijać samą jaszczurkę dla której zimny prysznic nie jest niczym miłym. U kameleonów bardzo delikatnym „urządzeniem” jest ponadto gałka oczna, która również może ucierpieć czego miejmy świadomość podczas zraszania. Posiadając kameleona od wczesnych miesięcy życia możemy nauczyć go korzystać z kropli produkowanych przez specjalnie skonstruowany skraplacz,który wyposażony w kranik daje możliwość regulacji ilości kapiących kropli z podłączonego wężyka do którego wedle potrzeb podchodzi nasz podopieczny i gasi pragnienie.

POŻYWIENIE

Jako jaszczurki typowo drapieżne kameleony reagują na ruch potencjalnej zdobyczy, którą stanowią owady. W warunkach domowych jako karmówkę stosujemy głównie świerszcze, jako owady najbardziej odżywcze i bogate w białko. W dzisiejszych czasach rozmnażanie owadów karmowych nie jest problemem dlatego można je kupić w dobrych sklepach zoologicznych. Stosowanie jako pokarmu owadów łąkowych takich jak koniki polne czy inne szarańczaki jest kwestią mocno dyskusyjną, gdyż żyjąc w środowisku naturalnym owady mają kontakt z różnymi rzeczami tj. np. pasożyty co może czynić je szkodliwymi dla naszych jaszczurek .

Przynajmniej we wczesnych miesiącach życia podstawą zdrowej diety jest stosowanie odpowiedniej suplementacji dodatkami witaminowymi dostępnymi w postaci proszku którym posypujemy owady przeznaczone do skarmienia.Pamiętajmy o urozmaicaniu pożywienia naszego kameleona podając także inne pokarmy także te roślinne. Jaszczurki te chętnie skubią na przykład wszelkie rośliny zielne wstawione do terrarium. Niestety nie powinniśmy zbyt często podawać pokarmów typu mącznik i drewnojad które z różnych względów nie są najlepiej tolerowane przez te gady.